Η όποια επανάσταση, εννοώντας τις βίαιες εξεγέρσεις, δεν μπορεί να προοιωνίζεται από μόνη της καμμιά αξιόλογη εξέλιξη για την κοινωνία. Οι όποιες εξελίξεις για την κοινωνία, που προκύπτουν μέσα από μία βίαιη εξέγερση, δεν αποτελούν αποτέλεσμα της ίδιας της εξέγερσης, αλλά απλώς απελευθερώνονται από αυτήν.[1]
Μια εκδοχή είναι, τέτοιες εξελίξεις εφ' όσον προέκυψαν, να υπήρξαν -με έναν συνειδητό τρόπο- ώριμες να συμβούν από καιρό, αλλά να εμποδιζόντουσαν με βίαιο τρόπο. Σ' αυτή την περίπτωση περίμεναν, ως έτοιμα, λαξεμένα σκαλοπάτια στο εργοτάξιο της κοινωνίας, να τοποθετηθούν στην σειρά. Όταν κάποιοι κοιτάζανε την κοινωνία τα φανταζόντουσαν στην θέση τους, τοποθετημένα, να οδηγούνε σε καινούργιους δρόμους και δυνατότητες. Και ήταν μόνο η βία που δεν τους επέτρεπε να τα πιάσουν με τα χέρια και να τα βάλουν στην θέση τους.
Μέσα σε τέτοιες συνθήκες αν δεν υπάρξουν αυτοί που θα πιάσουν μια τραχιά κοτρώνα να την ρίξουν στην κατάλληλη θέση μπορεί δρόμοι και δυνατότητες, που έμοιαζε ακόμα και βέβαιο πως θα ακολουθήσουν, να χαθούν για πάντα και η εξέλιξη της ανθρώπινης κοινωνίας αλλά και των ίδιων των ανθρώπων να ακολουθήσει τελείως διαφορετικούς δρόμους.
Μια άλλη εκδοχή είναι, μια εξέγερση να μην εντάσσεται σε κανέναν συνειδητό σχεδιασμό και να αποτελεί έκφραση μόνο της οργής, και των καταστροφικών και αυτοκαταστροφικών ενστίκτων των εξεγερμένων. Ακόμα και σ' αυτή την περίπτωση, η εξέγερση -η οποία τότε μοιάζει με αυτοσκοπό- θα αποτελέσει ένα σκαλοπάτι πάνω στο οποίο θα αλληλεπιδράσουν οι υφιστάμενες σε κάθε περίπτωση δυνάμεις. Δεν είναι διόλου απίθανο δε, η συνισταμένη των δυνάμεων αυτών, και σε αυτή την περίπτωση όπως και σε κάθε άλλη, να επιφέρει εξελίξεις όλως διόλου αντίθετες ως προς τις προσδοκίες και τα κίνητρα των εξεγερμένων.
[1] Επανάσταση είναι η βίαιη απελευθέρωση εξελικτικών διεργασιών από συνθήκες που τις κρατούν εγκλωβισμένες. Από μόνη της μια επανάσταση δεν περιέχει κανενός είδους προοδευτικότητα. Λαμβάνοντας δε υπόψη τον βίαιο χαρακτήρα της πρέπει να συνυπολογίζουμε πάντα τον κίνδυνο που απορρέει από αυτόν. Οι βίαιες πράξεις αποτελούν άσκηση εξουσίας. Όποιοι κατακτούν το προνόμιο να ασκούν βία, έχουν την τάση να μην απεμπολούν το προνόμιο της εξουσίας, την οποία μπορούν πλέον να συσσωρεύουν με την ίδια ευκολία που άλλοι συσσωρεύουν πλούτο.
Εικόνες:
Plaza de la Revolucion, Havana, Cuba
Αθήνα, 11 Δεκεμβρίου 2008, REUTERS/Oleg Popov
