Εισαγωγή

Έχουμε την πεποίθηση ότι ο κόσμος, τόσο όσο αφορά τον καθένα από εμάς όσο και στο σύνολό του, οδεύει διαρκώς προς κάτι καλύτερο. Ένα καλύτερο το οποίο ως πολιτισμός επιλέγουμε να το ταυτίζουμε με το περισσότερο[1].
Η επιστημονική γνώση όμως μάς διδάσκει ότι ακριβώς εξαιτίας της ταύτισης του καλύτερου με το περισσότερο οδεύουμε προς μια ακόμα μεγάλη καταστροφή, η οποία μόνον ίσως ακολουθηθεί από μια ακόμα αναγέννηση[2]. Από αυτή την γνώση για κάποιο παράδοξο λόγο αποστρέφουμε τα βλέμματα.
Η έκρηξη των νοητικών ικανοτήτων του ζωικού μας είδους[3] συνοδεύτηκε από μια αδύναμη και περιστασιακή (μή συνεχή και σε ατομικό επίπεδο) ανάπτυξη της συνείδησης. Η ανθρώπινη συνείδηση ποτέ δεν απέκτησε την ισχύ να επιβληθεί στις υπόλοιπες νοητικές λειτουργίες.
Αυτό όμως δεν είναι παράδοξο: Η δημιουργία του Σύμπαντος (13,7 δισ. έτη), η δημιουργία του ηλιακού συστήματος και της Γης (4,5 δισ. έτη), η δημιουργία ζωής (2 δισ. έτη) μας αποκαλύπτονται ως αξιοθαύμαστα συμβάντα καθώς τα μελετάμε.
Αυτό όμως που είναι πλέον αξιοθαύμαστο είναι η δημιουργία της συνείδησης ως μέρος ενός ζωικού εγκεφάλου η οποία επιτρέπει σε αυτόν τον εγκέφαλο να έχει την επίγνωση τόσο για όλα τα προηγούμενα όσο και για την δική του ύπαρξη. Αυτή η νοητική ικανότητα εξελίσσεται εδώ και -όχι περισσότερο από- 100.000 χρόνια[4]. Διανύει την πρώτη σπίθα της δημιουργίας της, ακόμα περισσότερο από ότι η ίδια η ανθρωπότητα στο σύνολό της. Ο ομφάλιος λώρος της την κρατά δεμένη και εξαρτώμενη από την δύναμη των ενστίκτων και των αναγκών που επιβάλλει η επιβίωση[5].

Σημειώσεις
[1] Η παγκόσμια αναλογία μεταξύ αθλιότητας-δυστυχίας και ευμάρειας-ευτυχίας (όσο αυτά μπορούν να ταυτιστούν) δεν έχει βαρύνει ούτε για μια στιγμή προς όφελος της δεύτερης όσο κι αν αρεσκόμαστε να λέμε ότι ο πολιτισμός ολοένα εξελίσσεται.
[2] Η ιστορική γνώση η οποία μας διδάσκει παραδείγματα ολοκληρωτικής εξάντλησης κλειστών οικοσυστημάτων από τους προγόνους μας (νησιά Πάσχα, Νέα Ζηλανδία, Αμερικάνικη Ήπειρος) δεν είναι αρκετή ώστε να οδηγηθούμε σε συμπεράσματα για το μέλλον μας.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα των 200 σιβηριανών οι οποίοι μετοικώντας πριν 13.000 χρόνια στην Β. Αμερική μέσα σε διάστημα 1.000 χρόνων έφτασαν τις 70.000 επιφέροντας ταυτόχρονα τόσο πολλές εξαφανίσεις ζωικών ειδών που αντίστοιχες είχαν να συμβούν από την εποχή της εξαφάνισης των δεινοσαύρων. Αυτή η γνώση επιλέγουμε απλά να μην μας αφορά, ακόμα κι αν γνωρίζουμε ότι η καταστροφές που επέφεραν τότε οι άνθρωποι κόντεψαν να αφανίσουν και τους ίδιους.
[3] Η ικανότητα να κατασκευάσουμε μια λόγχη από οψιδιανό, δια μέσω του χρόνου και της νοητικής ικανότητας να συσσωρεύουμε και να επεξεργαζόμαστε πληροφορίες, μας οδήγησε στην κατασκευή φονικών διηπειρωτικών πυραύλων ακριβείας.
[4] Το αρχαιότερο γνωστό ανθρώπινο καλλιτεχνικό δημιούργημα είναι η Αφροδίτη του Χόλε Φελς η οποία τοποθετείται πριν από 35.000-40.000 χρόνια. Η ύπαρξή της αποτελεί την μοναδική πιστοποίηση ότι οι άνθρωποι εκείνης της εποχής είχαν συνείδηση της ύπαρξής τους κατά τρόπο παρεμφερή με εμάς, καθώς μέσω της τέχνης προσπαθούσαν να αυτοπροσδιοριστούν μέσα στο περιβάλλον τους. Πριν από αυτή την χρονολογία κάνουμε μόνον υποθέσεις.
[5] Όσο και αν θέλουμε να πιστεύουμε ότι η συνείδησή μας στέκεται πάνω από την ζωώδη φύση μας, θέση από την οποία παρατηρεί και ελέγχει το κάθε τί, στην πραγματικότητα βρίσκεται διαρκώς μέσα της λειτουργώντας προς όφελος της επιβίωσης. Έτσι, η τυχαιότητα είναι πιθανόν να κριθεί πιο καθοριστική από την όποια συνειδητότητα. Μετά από 250.000 χρόνια το ανθρώπινο είδος μπορεί να θεωρεί τις γυναίκες αποκλειστικά αναπαραγωγικό εξάρτημα και οι αλλεπάλληλες κλειτοριδεκτομές να έχουν επιφέρει οργανική μετάλλαξη του αιδοίου με φυσική απώλεια της κλειτορίδας. Η ύπαρξη της συνείδησης δεν μπορεί να εγγυηθεί την αποτροπή μιας τέτοιας εξέλιξης, ενώ αντίθετα, καθώς αυτή η εξέλιξη θα προκύπτει, είναι δεδομένο ότι θα αιτιολογεί την αναγκαιότητά της.



«H Αφροδίτη του Βίλεντορφ» προϊστορικό γλυπτό 24.000 ετών