Γ. Η εξέλιξη / 1. Ο μηχανισμός με τον οποίο η μία ισορροπία διαδέχεται την άλλη

Αυτό που αντιλαμβανόμαστε ως εξέλιξη ορίζεται από έναν βασικό κανόνα:
Το κάθε τι περιέχει πάντα την δυνατότητα μετεξέλιξής του σε αυτό στο οποίο τελικά θα μετεξελιχθεί. Γνωρίζουμε έναν κόσμο στον οποίο κυριάρχησαν οι δυνατότητες που αναγνωρίζουμε γύρω μας. Αυτές οι δυνατότητες όμως μέχρι την στιγμή που άρχισαν να κυριαρχούν δεν υπήρξαν οι μόνες. Η φύση μάς αποκαλύπτει ότι βρίσκονταν μεταξύ άλλων δεκάδων, εκατοντάδων, χιλιάδων ή και εκατομυρίων δυνατοτήτων.

Η ποικιλία των δυνατοτήτων αποτελεί δομικό στοιχείο της φύσης. Ειδικά όσο αφορά τους ζωντανούς οργανισμούς, η ικανότητα να ποικίλουν μεταξύ τους τα άτομα που αποτελούν ένα είδος είναι αυτή που εξασφαλίζει την διαιώνισή του καθιστώντας το προσαρμόσιμο σε τυχαίους εξωγενείς παράγοντες.[1]

Για αυτόν ακριβώς τον λόγο δεν έχει κυριαρχήσει η κλωνοποίηση για την αναπαραγωγή των ειδών αλλά η διασταύρωση των γονιδίων, συχνά μέσα από περίπλοκους μηχανισμούς, έτσι ώστε πάντα να επιτυγχάνεται όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ποικιλία δυνατοτήτων στα άτομα που αποτελούν το κάθε είδος.
Επιπλέον, ο θάνατος της κάθε μιας ζωικής μονάδας, ο οποίος ακολουθεί την παραγωγή από αυτήν τροποποιημένων απογόνων, αυξάνει τις ικανότητες προσαρμογής του είδους μέσα στις διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες.
Η θνητότητα και η διασταύρωση των γονιδίων εξασφαλίζουν την ικανότητα προσαρμογής και επακόλουθα την διαιώνιση των ειδών δίνοντας στον κόσμο μας την εικόνα που γνωρίζουμε.


Ο κόσμος που αναγνωρίζουμε γύρω μας διαμορφώνεται μέσα από την αλληλεπίδραση μεταξύ των εξελικτικών διαδικασιών διαφορετικών αντικειμένων. Καθώς το κάθε τι ακολουθεί εξελικτική διαδρομή βάσει των δικών του δυνατοτήτων εμπλέκεται με κάθε τι άλλο, ώστε, μέσα από μια αμφίδρομη διαδικασία, απαγορεύοντας κάποιες δυνατότητες και ενισχύοντας κάποιες άλλες να κυριαρχεί στο τέλος μία ή λιγοστές για κάθε αντικείμενο.

Τίποτα δεν μπορεί να συμβεί εάν δεν έχει υπάρξει προηγουμένως η δυνατότητα να συμβεί. Αυτό δε που τελικά θα συμβεί δεν αποτελεί εξέλιξη προς κάτι καλύτερο παρά μόνο προς κάτι «άλλο», διαφορετικό, πέρα όμως από το «καλό» ή «κακό», απλά ικανό να ισορροπήσει εν μέσω των τρεχουσών συγκυριών.

[1] Η ικανότητα ενός είδους να προάγει την ποικιλομορφία του αποτελεί τον ενδογενή παράγοντα ο οποίος τού παρέχει την δυνατότητα την στιγμή κατά την οποία θα παρέμβει στην εξέλιξή του ένας, κρίσιμος ή λιγότερο κρίσιμος, εξωγενής παράγοντας, αυτό θα έχει τα εφόδια να αντεπεξέλθει στις νέες συνθήκες.